Zmiany w systemie emerytalnym 2023
Waloryzacja emerytur i rent
W 2023 roku waloryzacja emerytur i rent wyniosła 14,8%, co jest najwyższym wskaźnikiem od ponad 20 lat. Minimalna emerytura wzrosła z 1338,44 zł do 1588,44 zł brutto. Tak wysoka waloryzacja jest odpowiedzią na rosnącą inflację, która w sposób szczególny uderza w osoby starsze, często dysponujące ograniczonymi dochodami.
Warto pamiętać, że waloryzacja obejmuje wszystkie świadczenia emerytalno-rentowe, w tym:
- Emerytury i renty z FUS
- Emerytury pomostowe
- Nauczycielskie świadczenia kompensacyjne
- Renty socjalne
- Świadczenia przedemerytalne
Trzynasta i czternasta emerytura
W 2023 roku kontynuowane są wypłaty tzw. trzynastej emerytury, która jest dodatkowym świadczeniem wypłacanym wszystkim emerytom i rencistom w wysokości minimalnej emerytury. Trzynastka została wypłacona w kwietniu 2023 roku.
Ponadto, rząd zapowiedział, że w 2023 roku ponownie zostanie wypłacona czternasta emerytura. W przeciwieństwie do trzynastki, czternasta emerytura jest świadczeniem uzależnionym od wysokości podstawowego świadczenia emerytalno-rentowego. W pełnej wysokości (równej minimalnej emeryturze) otrzymają ją osoby, których świadczenie podstawowe nie przekracza 2900 zł brutto. Powyżej tej kwoty działa zasada "złotówka za złotówkę", co oznacza, że czternastka jest pomniejszana o kwotę przekroczenia powyżej 2900 zł.
Zmiany w wieku emerytalnym
Mimo pojawiających się w debacie publicznej postulatów, w 2023 roku nie wprowadzono zmian w ustawowym wieku emerytalnym, który wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Warto jednak zaznaczyć, że ZUS konsekwentnie prowadzi kampanię informacyjną zachęcającą do dłuższej aktywności zawodowej, co ma bezpośredni wpływ na wysokość przyszłej emerytury.
Według wyliczeń ZUS, każdy dodatkowy rok pracy może zwiększyć wysokość emerytury nawet o 10-15%. Jest to spowodowane zarówno zgromadzeniem większego kapitału składkowego, jak i krótszym statystycznym okresem pobierania świadczenia.
Emerytury stażowe
W 2023 roku kontynuowane są prace nad projektem emerytur stażowych, które umożliwiłyby przejście na emeryturę po osiągnięciu określonego stażu pracy, niezależnie od wieku. Według najczęściej pojawiających się propozycji, emerytury stażowe miałyby przysługiwać kobietom po 35 latach składkowych i mężczyznom po 40 latach.
Należy jednak podkreślić, że na chwilę obecną emerytury stażowe pozostają w fazie projektowej i nie są częścią obowiązującego systemu emerytalnego. Ewentualne zmiany w tym zakresie wymagają zmian ustawowych, które nie zostały jeszcze wprowadzone.
Zmiany w rencie wdowiej
W 2023 roku trwają prace nad wprowadzeniem tzw. renty wdowiej, która umożliwiałaby łączenie świadczenia emerytalnego lub rentowego ze świadczeniem po zmarłym małżonku. Według projektu, osoby uprawnione mogłyby wybrać jedno ze świadczeń w całości i 50% drugiego świadczenia, co znacząco poprawiłoby sytuację finansową osób owdowiałych.
Obecnie obowiązujące przepisy nakazują wybór jednego z tych świadczeń, co często powoduje, że wdowy i wdowcy pozostają przy swoim świadczeniu, rezygnując z renty rodzinnej, mimo że bywa ona wyższa od ich własnej emerytury.
Zmiany w kapitale początkowym
W 2023 roku wprowadzono korzystne zmiany w zasadach obliczania kapitału początkowego, który ma kluczowe znaczenie dla osób, które rozpoczęły pracę przed 1999 rokiem. Nowelizacja ustawy umożliwia uwzględnienie przy obliczaniu kapitału początkowego okresów opieki nad dziećmi urodzonymi przed 1999 rokiem, co wcześniej nie było możliwe.
Zmiana ta jest szczególnie istotna dla kobiet, które przed reformą emerytalną z 1999 roku przerywały karierę zawodową w związku z opieką nad dziećmi. Dzięki nowym przepisom, mogą one złożyć wniosek o ponowne przeliczenie kapitału początkowego, co może skutkować podwyższeniem emerytury.
Wnioski i rekomendacje
W związku z licznymi zmianami w systemie emerytalnym w 2023 roku, rekomendujemy:
- Sprawdzenie, czy przysługuje Ci prawo do ponownego przeliczenia kapitału początkowego, szczególnie jeśli przed 1999 rokiem sprawowałeś/aś opiekę nad dziećmi.
- Rozważenie odroczenia przejścia na emeryturę, jeśli jest to możliwe, ze względu na znaczący wpływ każdego dodatkowego roku pracy na wysokość świadczenia.
- Śledzenie informacji na temat emerytur stażowych i renty wdowiej, które mogą zostać wprowadzone w najbliższym czasie.
- Skorzystanie z pomocy doradcy emerytalnego w przypadku wątpliwości dotyczących optymalnego terminu przejścia na emeryturę lub możliwości zwiększenia świadczenia.
Pamiętaj, że w przypadku jakichkolwiek pytań lub wątpliwości dotyczących Twojej sytuacji emerytalnej, eksperci Mivaro są do Twojej dyspozycji. Oferujemy profesjonalne doradztwo, które pomoże Ci podjąć najkorzystniejsze decyzje w zakresie świadczeń emerytalno-rentowych.